Działania dotyczące gazu łupkowego w Wielkiej Brytanii: wyniki analizy BGS-DECC na jednostkach Bowland i Hodder w północnej Anglii

Prof. Michael H. StephensonProf. Michael H. Stephenson

Mike Stephenson, British Geological Survey

Styczeń 2014


27 czerwca 2013 r., naukowcy z organizacji BGS (Brytyjska Służba Geologiczna) oraz DECC (Departament ds. Energii i Zmian Klimatu) ujawnili wyniki analiz z pokładów Bowland i Hodder w północnej Anglii, w obecności Ed’a Daveya (Sekretarza Stanu ds. Energii i Zmiany Klimatu Zjednoczonego Królestwa) oraz Michael’a Fallona (Ministra ds. Przedsiębiorczości i Energetyki). Analiza uwzględniała zasoby (ang. gas-in-place) gazu łupkowego na obszarze pomiędzy Wrexham i Blackpool na zachodzie oraz Nottingham i Scarborough na wschodzie (Rys. 1). Oszacowanie zostało przedstawione w zakresie uwzględniającym analizę ryzyka (ang. geological uncertainty). Dolny pułap zakresu wynosi 822 biliony stóp sześciennych, z kolei górny próg wynosi 2281 biliony stóp sześciennych oszacowania uśrednione (ang. central estimate) wynoszą 1329 bcf.

Obszar i kluczowe dane w analizie szacunkowej złóż gazu łupkowego BGS-DECCRys. 1. Obszar i kluczowe dane w analizie szacunkowej złóż gazu łupkowego BGS-DECC.Grubość pokładu Bowland-HodderRys. 2. Grubość pokładu Bowland-HodderSchemat górnych i dolnych części jednostki Bowland-HodderRys. 3. Schemat górnych i dolnych części jednostki Bowland-HodderObszary doceloweRys. 4. Obszary docelowe.

Oszacowania te przedstawiają liczby będące zasobami geologicznymi typu gas-in-place (Eng. resource figure), tym samym oznaczają gaz, o którego występowaniu jesteśmy przekonani ale nie gaz, którego wydobycie jest możliwe. Odsetek gazu, który jest możliwy do wydobycia nie jest znany na obecnym etapie. W każdej z lokalizacji wydobycia istotny wpływ będą miały czynniki ekonomiczne, geologiczne oraz społeczne.

Szczegóły dotyczące tego w jaki sposób wyliczono dane szacunkowe zostały uwzględnione w raporcie. W uproszczeniu, kluczowym dla obliczeń szacunkowych było wyliczenie wolumenu pokładów łupkowych na wybranym obszarze. Aby to osiągnąć BGS opracowało model statyczny 3D wykorzystujący 64 kluczowe odwierty oraz obszar 15000 mil pokrytych liniami sejsmicznymi mil danych sejsmicznych, jak i wyniki badań prowadzonych przez lata w wychodniach łupków. W raporcie określa się główne, dolne pokłady łupkowe z okresu karbonu, jako mające do 5000 m grubości w depocentrum basenu (np. baseny Bowland, Blacon, Gainsborough, Widmerpool, Edale oraz Cleveland; Rys. 2) i zawierające stosunkowo wysoką całkowitą zawartość węgla organicznego (Eng. total organic carbon, TOC; 1-3%,mogącą osiągnąć nawet 8%). Uważa się, że pokład ten ma zdolności generowania gazu ponieważ w większości i wokół okolicznych basenów, jak również na morzu, znajdują się złoża gazu konwencjonalnego.

Jednostka Bowland-Hodder powstała w basenach ryftowych w środkowej Brytanii w wizenie oraz w namurze. Niektóre z tych pokładów łupkowych rozwijały się synryftowo inne postryftowo. Górną, postryftową część jednostki Bowland-Hodder cechuje ciągłość oboczna oraz wysoki udział skondensowanych stref wzbogaconych w materię organiczną, które można zmapować, nawet w obrębie wyniesień platformowych (Rys. 3). Występuje również niższa jednostka synryftowa, której miąższość dochodzi do tysięcy metrów w basenach ograniczonych uskokami, w których występują pokłady przewarstwiane masowo dostarczanymi do zbiornika osadami okruchowymi (klastycznymi) i redeponowanymi utworami węglanowymi.

Po przeprowadzeniu obliczeń wolumenu (w metrach sześciennych) dwóch komponentów w ramach jednostki Bowland-Hodder, musieliśmy pomnożyć dane szacunkowe przez odpowiednik gazu występującego w typowym metrze sześciennym. Ta symulacja, wraz z symulacją Monte Carlo, pozwoliła nam uzyskać dane dotyczące zasobów geologicznych (ang. in-place gas resource) dla górnej części jednostki Bowland-Hodder, rzędu od 164 do 447 bcf oraz w przedziale od 658 do 1834 bcf dla niższej jednostki cechującej się większą miąższością. Poniższa mapa (Rys. 4) pokazuje nałożone na siebie docelowe części dolnej i górnej jednostki Bowland-Hodder.




SHIP jest wdzięczny za poparcie udzielone przez Instytut Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk (ING PAN) i wersje polskie zamieszczonych tekstów.

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 3.0 Unported
English
German
Polish

Debata

Działania dotyczące gazu łupkowego w Wielkiej Brytanii: wyniki analizy BGS-DECC na jednostkach Bowland i Hodder w północnej Anglii